شناسایی و راه‌های مقابله آفات و بیماری‌های رایج انگور

سلامت تاکستان شما تضمین‌کننده برداشت موفق و باکیفیت است. متاسفانه، نهال‌های انگور مانند هر گیاه دیگری در معرض حمله آفات و بیماری‌های مختلف قرار دارند. شناسایی زودهنگام و اقدام به موقع برای مقابله با این مشکلات، کلید حفظ سلامت و باردهی مطلوب تاک‌هاست. در این مقاله، به معرفی برخی از شایع‌ترین آفات و بیماری‌های انگور و راهکارهای مؤثر برای کنترل آن‌ها می‌پردازیم.

بیماری‌های رایج انگور

بیماری‌های قارچی از جمله شایع‌ترین تهدیدات برای انگور هستند که در شرایط رطوبت بالا و تهویه نامناسب بیشتر شیوع پیدا می‌کنند.

• سفیدک پودری (Powdery Mildew):

  • علائم: ظهور پودر سفید و خاکستری رنگ روی برگ‌ها، ساقه‌ها و خوشه‌های انگور. برگ‌ها ممکن است پیچ خورده و خشک شوند و حبه‌ها ترک بخورند.
  • پیشگیری و کنترل: استفاده از ارقام مقاوم، هرس مناسب برای افزایش تهویه، حذف شاخ و برگ‌های آلوده. در موارد شدید، می‌توان از قارچ‌کش‌های حاوی گوگرد یا بیولوژیک استفاده کرد.

• سفیدک دروغی (Downy Mildew):

  • علائم: لکه‌های زرد و روغنی شکل روی سطح بالایی برگ‌ها و پوشش سفید پودری در سطح زیرین برگ‌ها. در شرایط پیشرفته، برگ‌ها قهوه‌ای شده و می‌ریزند. خوشه‌ها نیز ممکن است دچار زردی و ریزش شوند.
  • پیشگیری و کنترل: بهبود زهکشی خاک، هرس برای افزایش جریان هوا، جلوگیری از خیس ماندن برگ‌ها در شب. استفاده از قارچ‌کش‌های حاوی مس (مانند بردوفیکس) یا قارچ‌کش‌های سیستمیک می‌تواند مؤثر باشد.

• پوسیدگی سیاه (Black Rot):

  • علائم: لکه‌های قهوه‌ای کوچک روی برگ‌ها که به تدریج بزرگ‌تر شده و مرکزشان سیاه می‌شود. روی حبه‌ها لکه‌های قهوه‌ای ظاهر شده که به سرعت سیاه شده و به حالت مومیایی در می‌آیند.
  • پیشگیری و کنترل: حذف برگ‌ها و میوه‌های آلوده، هرس مناسب، جمع‌آوری بقایای گیاهی آلوده از پای تاک. استفاده از قارچ‌کش‌های حفاظتی در مراحل اولیه رشد.

آفات رایج انگور

حشرات نیز می‌توانند خسارات جدی به تاکستان وارد کنند. شناسایی به موقع آفت و استفاده از روش‌های کنترلی مناسب، از شیوع گسترده آن‌ها جلوگیری می‌کند.

• شپشک آردآلود (Mealybugs):

  • علائم: مشاهده توده‌های سفید و پودری شکل (مانند آرد) در زیر برگ‌ها، روی ساقه‌ها و بین حبه‌ها. این حشرات با مکیدن شیره گیاه باعث ضعف آن و تولید ماده چسبناکی به نام عسلک می‌شوند که خود منجر به رشد قارچ دوده سیاه می‌شود.
  • پیشگیری و کنترل: کنترل علف‌های هرز، استفاده از ارقام مقاوم، شستشوی تاک با فشار آب. در موارد شدید، می‌توان از حشره‌کش‌های روغنی یا حشره‌کش‌های سیستمیک استفاده کرد. کفشدوزک‌ها نیز دشمن طبیعی این آفت هستند.

• کرم خوشه خوار انگور (Grape Berry Moth):

  • علائم: سوراخ شدن حبه‌ها و مشاهده لاروهای کوچک در داخل آن‌ها. خوشه‌های آلوده ممکن است قهوه‌ای و خشک شوند.
  • پیشگیری و کنترل: جمع‌آوری و از بین بردن خوشه‌های آلوده، استفاده از تله‌های فرمونی برای پایش و کاهش جمعیت آفت. در صورت نیاز، سم‌پاشی با حشره‌کش‌های مخصوص در زمان مناسب.

• کنه‌ها (Mites):

  • علائم: تغییر رنگ برگ‌ها به برنزی یا زردی، ریزش برگ‌ها، تار عنکبوت‌های ریز در زیر برگ‌ها (در برخی گونه‌ها). کنه‌ها با مکیدن شیره گیاه باعث ضعف و کاهش فتوسنتز می‌شوند.
  • پیشگیری و کنترل: آبیاری منظم برای جلوگیری از خشکی خاک (کنه‌ها در هوای خشک بیشتر فعالیت می‌کنند)، استفاده از کنه‌کش‌های شیمیایی یا بیولوژیک. برخی گونه‌های کنه‌کش‌های شکارگر نیز به کنترل جمعیت کنه‌ها کمک می‌کنند.

نکات عمومی برای پیشگیری و کنترل آفات و بیماری‌ها

• بهداشت باغ: همواره برگ‌ها، شاخه‌های خشک و بقایای گیاهی را از پای تاک جمع‌آوری و از بین ببرید.
• هرس منظم: هرس صحیح باعث افزایش تهویه و کاهش رطوبت در اطراف گیاه می‌شود که از شیوع بیماری‌های قارچی جلوگیری می‌کند.
• انتخاب رقم مناسب: در صورت امکان، از ارقام انگور مقاوم به بیماری‌ها و آفات رایج در منطقه خود استفاده کنید.
• پایش مداوم: به طور منظم تاک‌های خود را از نظر وجود علائم آفات و بیماری‌ها بررسی کنید. تشخیص زودهنگام به شما کمک می‌کند تا قبل از گسترش مشکل، اقدام کنید.
• آبیاری صحیح: از آبیاری بیش از حد یا خیساندن برگ‌ها خودداری کنید، به خصوص در شب. آبیاری قطره‌ای بهترین روش برای انگور است.
• تغذیه مناسب: گیاهانی که به خوبی تغذیه می‌شوند، مقاومت بیشتری در برابر آفات و بیماری‌ها دارند.

با مراقبت و توجه به نکات بالا، می‌توانید تاکستانی سالم و پربار داشته باشید و از برداشت انگورهای باکیفیت خود لذت ببرید. اگر علائم غیرمعمولی در تاک‌های خود مشاهده کردید و نتوانستید علت آن را تشخیص دهید، بهتر است با کارشناسان کشاورزی یا نهالستان آوا کشت مشورت کنید.